Istnieje wiele półprawd, skrótów myślowych i kłamstw na temat historii naszego wschodniego sąsiada –
Ukrainy. Często powtarza się, że to “kraj bez historii”, “powojenny wymysł”. Fakty są jednak inne.
Na samym początku osiedlały się tam różne plemiona koczownicze (około I w. n.e. plemiona
słowiańskie). Państwo, nazywane przez wieki Rusią Kijowską, zostało założone w roku 862 przez
Ruryka I, który dał też początek dynastii Rurykowiczów. Jego potomek Włodzimierz I w 988 wprowadził
na Rusi chrześcijaństwo.
W następnych wiekach Ruś znajdował się m.in. pod panowaniem Złotej Odry (chanat mongolski). W
kolejnym okresie tereny Ukrainy stały się obiektem ekspansji Wielkiego Księstwa Litewskiego, Chanatu
Krymskiego, Wielkiego Księstwa Moskiewskiego i Królestwa Polskiego. W wyniku Unii Lubelskiej tereny
zajmowane dziś przez Ukrainę stały się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Różnice religijne i brak uznania autonomii mieszkańców doprowadziły do powstań (najbardziej znane i
krwawe było powstanie Chmielnickiego). Brali w nim udział chłopi i Kozacy, buntujący się przeciwko
polskiej bądź spolonizowanej szlachcie, a także Żydom. W wyniku powstań obszar został podzielony w
1667 roku pomiędzy Rosję a Polskę mniej więcej wzdłuż Dniepru. Później do podobnych mordów doszło
np. w Humaniu.
Rozbiory Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII w. doprowadziły do przejęcia terenów dzisiejszej
Ukrainy przez Imperium Rosyjskie i Austrię.
W XIX w. odradzała się świadomość narodowa wielu narodów, tak było również w przypadku Ukraińców.
W okresie I wojny światowej, po rewolucji lutowej i obaleniu cara w Rosji, w Kijowie powstała Ukraińska
Rada Centralna. Po przewrocie bolszewickim utworzyła ona URL (Ukraińską Republikę Ludową) z
Symonem Petlurą na czele. Istniała też Zachodnioukraińska Republika Ludowa, która szybko stała się
częścią Polski. Po wojnie polsko-rosyjskiej (1919-1921), w której URL walczyła po stronie polskiej w
ramach tzw. paktu Piłsudski-Petlura, tereny na wschód od Zburcza stały się częścią Ukrainy sowieckiej,
wchodzącej od 1922 w skład ZSRR.
Podczas stalinizmu w latach trzydziestych na terenach Ukrainy radzieckiej zapanował wielki głód.
Wynikał on z nieprzygotowania ludności wiejskiej na przymusową kolektywizację, która była im obca.
Nieudolna polityka doprowadziła do śmierci milionów niewinnych ludzi.
W II RP Ukraińcy stanowili ok. 15% ludności. Ukraina została inkorporowana do Polski – wizja
Piłsudskiego o federacyjnym państwie nie została spełniona, Ukraińcy nie posiadali autonomii – w sejmie
posiadali reprezentację jak inne mniejszości. Istniało w tym czasie podziemie zbrojne narodowców
ukraińskich. Cerkwie prawosławne często były burzone, budziło to dodatkowe antagonizmy
narodowościowe.
Podczas drugiej wojny światowej tereny Ukrainy zostały zajęte przez wojska niemieckie. 30 czerwca
1941 we Lwowie ogłoszono niepodległość Ukrainy. Jednak rząd Jarosława Stećki działał tylko 12 dni, po
czym przywódca został aresztowany. Niemcy rozpoczęli represje wobec Organizacji Ukraińskich
Nacjonalistów, aresztując około 80% jej działaczy. Doszło wtedy do ludobójstwa na Żydach (holocaust) i
Polakach (rzeź wołyńska). Część Ukraińców udzielała pomocy Żydom i Polakom. Przykładem jest
profesor Szewach Weiss – były amabasador Izraela w RP, który został uratowany jako dziecko przez
Ukrainkę. Ukraińcy często padali ofiarą nacjonalistycznych sił zbrojnych Ukrainy za wyżej wspomnianą
pomoc Żydom i Polakom.
W 1991 r. Ukraina odzyskała niepodległość.
Źródła:
1) https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Ukrainy#Ukrai%C5%84cy_w_II_Rzeczypospolitej
2) A. Applebaum “Czerwony Głód”
3) https://pl.wikipedia.org/wiki/Szewach_Weiss